PHÁT HIỆN XƯỞNG CHẾ TÁC DAO CỔ ĐẠI TẠI ISRAEL – HÉ MỞ BỨC TRANH VỀ NGƯỜI CA NA AN TRONG KINH THÁNH.

Tháng 7 năm 2025, các nhà khảo cổ tại miền nam Israel đã phát hiện một xưởng chế tác lưỡi dao có niên đại 5.500 năm, gần thành phố Kiryat Gat. Đây là một khám phá hiếm hoi mang lại cái nhìn sống động về người Ca-na-an – dân tộc thường xuyên được nhắc đến trong Kinh Thánh.

Khu xưởng, thuộc thời kỳ Early Bronze Age, cho thấy kỹ thuật chế tác đá lửa tinh vi bậc thầy. Tại đây, những người thợ thủ công đã tạo ra các lưỡi dao dài, sắc bén như dao cạo, với độ chính xác đáng kinh ngạc.

Dấu ấn của bí quyết và nghề thủ công tinh xảo

Điểm đặc biệt gây ngạc nhiên cho các nhà khảo cổ là dấu hiệu của sự chuyên môn hóa và bảo mật nghề nghiệp. Trong khi tìm thấy nhiều lõi đá lửa đã được chuẩn bị kỹ lưỡng và những lưỡi dao hoàn thiện, thì hầu như không có phế phẩm sản xuất nào. Điều này cho thấy những người thợ đã chủ ý giữ bí mật kỹ thuật và kiểm soát chặt chẽ quá trình chế tác.

Những lưỡi dao này – thường được gọi là “dao Ca-na-an” – có nhiều công dụng: từ giết mổ gia súc, thu hoạch mùa màng cho đến các sinh hoạt hằng ngày. Các hiện vật khảo cổ chứng minh rằng dao Ca-na-an đã được phân phối rộng khắp khu vực, góp phần hình thành một mạng lưới thương mại sơ khai, chứng tỏ vai trò quan trọng của người Ca-na-an trong nền kinh tế vùng Cận Đông cổ đại.

Một cộng đồng đô thị phát triển sớm

Không chỉ là xưởng thủ công, toàn bộ khu định cư kéo dài hơn nửa cây số, với hàng trăm hố ngầm được sử dụng như kho trữ lương thực, nơi ở, xưởng thủ công, thậm chí có thể là không gian nghi lễ. Quy mô và mức độ tổ chức này phản ánh một xã hội phát triển, có cơ cấu phức tạp từ rất sớm – thậm chí từ trước thời Áp-ra-ham và xa trước khi dân Israel chinh phục xứ Ca-na-an như được mô tả trong Kinh Thánh.

Liên hệ Kinh Thánh

Kinh Thánh nhiều lần mô tả người Ca-na-an là mạnh mẽ, kiên cố và có nền văn minh vượt trội:

“Mà, dân-sự ở trong xứ nầy vốn mạnh-dạn, thành-trì thật vững-vàng và rất lớn; chúng tôi cũng có thấy con-cái của A-nác ở đó.” (Dân số Ký 13:28)

“Đoạn, người nói: Nhờ điều nầy các ngươi sẽ biết rằng Đức Chúa Trời hằng-sống ngự giữa các ngươi, và Ngài sẽ đuổi khỏi trước mặt các ngươi dân Ca-na-an, dân Hê-tít, dân Hê-vít, dân Phê-rê-sít, dân Ghi-rê-ga-sít, dân A-mô-rít, và dân Giê-bu-sít.” (Giô-suê 3:10)

Khám phá khảo cổ này xác nhận rằng người Ca-na-an không phải là một dân tộc nguyên thủy, nhưng giàu kỹ năng, có tổ chức đô thị và tiến bộ về công nghệ. Điều này khiến cho những cuộc đối đầu sau này giữa dân Israel với họ càng trở nên rõ nét và đáng chú ý trong bối cảnh lịch sử.

Vùng đất nối dài lịch sử Kinh Thánh

Xưởng chế tác này được tìm thấy gần thành cổ Gath – nơi nổi tiếng là quê hương của Gô-li-át (1 Sa-mu-ên 17). Phát hiện này một lần nữa cho thấy sự liên tục của các nền văn hóa tại vùng đất mà Kinh Thánh gọi là Ca-na-an – nơi lịch sử thánh đã diễn ra.

Hiện vật và giá trị hôm nay

Những lưỡi dao tinh xảo cùng các hiện vật từ địa điểm này sẽ sớm được trưng bày tại Khuôn viên Khảo cổ Quốc gia Israel ở Giê-ru-sa-lem. Chúng không chỉ là bằng chứng khảo cổ học quý giá, mà còn là lời nhắc nhở mạnh mẽ: các dân tộc trong Kinh Thánh là có thật, nền văn hóa của họ phát triển rực rỡ, và sự hiện diện của họ đã in đậm dấu ấn trên vùng đất này từ hàng ngàn năm trước khi dân Israel đặt chân đến.

Mục vụ Do Thái

#mucvudothai

#hoithanhloisusongvietnam

#khaocokinhthanh