Vào năm 1868, các nhà khảo cổ đã phát hiện được một bia ghi chép tại vị trí cách Biển Chết khoảng 15 dặm về phía đông và hiện đang nằm trong bảo tàng Louvre ở Paris.
Tấm bia này gọi là Tấm bia Mesha, hay còn gọi là Đá Moabite, là một phiến đá bazan cổ xưa đã cung cấp cho các nhà sử học và nhà ngôn ngữ học nguồn ngôn ngữ Moabite ( Mô-áp ) lớn nhất cho đến nay. Đến nay, các nhà nghiên cứu mới có thể xác minh với mức độ chắc chắn đáng kể rằng tấm bia có chứa những tham chiếu và nhưng ghi chép rõ ràng về Vua Đa-vít.
Tấm bia được phát hiện trong các mảnh vỡ vào năm 1868 và hiện đang nằm trong bảo tàng Louvre ở Paris. Trước khi nó bị hư hại vào năm 1869, người ta đã sao lại một bản in bằng giấy bồi của dòng chữ Moabite của nó.
Phiến đá đã được các nhà nghiên cứu giải mã các dòng chữ đó và đã thấy được đoạn tường thuật dài về việc Vua Mê-sa của Mô-áp tiến hành chiến tranh với Y-sơ-ra-ên. Các sự kiện này được mô tả tương ứng với một lời tường thuật tương tự trong 2 Các Vua chương 3 sự kiện “Giô-ram và Giô-sa-phát giao chiến với dân Mô-áp”
Văn bản chứa những ám chỉ đến vị thần của Israel cũng như "Nhà của David" và "Bàn thờ của David." Tuy nhiên, cho đến tận ngày nay, các học giả không thể hoàn toàn chắc chắn rằng những tài liệu tham khảo về Vua Đa-vít đã được giải mã chính xác hay chưa.
Cụm từ Mô-áp "Nhà Đa-vít" bao gồm năm chữ cái: bt dwd . "Bt" tương tự như từ tiếng Hê-bơ-rơ ngày nay cho ngôi nhà - bayit - là beit ở dạng cấu trúc của nó. Và "dwd" có thể được coi giống như daled vav của tiếng Do Thái hiện đại (chữ cái, trong trường hợp này, thực sự là waw) daled đánh vần tên "David".
Cho đến bây giờ, chỉ có chữ cái đầu tiên và thứ tư của ghi chép này là hoàn toàn rõ ràng. Trong một bài báo vào cuối năm 2022 có tựa đề "Tấm bia của Mesha và Ngôi nhà của David" trong số mùa đông của tạp chí Biblical Archaeology Review , các nhà nghiên cứu André Lemaire và Jean-Philippe Delorme đã kiểm tra lại bằng chứng. Họ viết:
"Vào năm 2015, một nhóm từ Dự án Nghiên cứu Tây Semitic của Đại học Nam California đã chụp những bức ảnh kỹ thuật số mới về cả tấm bia được phục hồi. Nhóm đã sử dụng một phương pháp gọi là Hình ảnh chuyển đổi phản xạ (RTI), trong đó có nhiều hình ảnh kỹ thuật số được chụp một hiện vật từ các góc độ khác nhau và sau đó được kết hợp để tạo ra một kết xuất kỹ thuật số ba chiều chính xác của tác phẩm.”
"Phương pháp này đặc biệt có giá trị vì kết xuất kỹ thuật số cho phép các nhà nghiên cứu kiểm soát ánh sáng của hiện vật được khắc chữ, để các vết rạch ẩn, mờ hoặc mòn có thể nhìn thấy được."
Gần đây vào năm 2018, Louvre đã chụp những bức ảnh mới, có độ phân giải cao này và chiếu ánh sáng trực tiếp lên chúng thông qua tờ giấy ép 150 năm tuổi. Do đó, các nhà nghiên cứu đã có thể thu thập một bức tranh rõ ràng hơn nhiều về các ghi chép cổ xưa. Lemaire và Delorme giải thích rằng đây là cách họ có thể nhìn thấy bằng chứng về ba chữ cái khác, taw (giống tav tiếng Do Thái hiện đại), dalet và dalet.
Encyclopedia Britannica đã mô tả mối quan hệ giữa người Moabite và tiếng Do Thái vào thời đó là khác nhau "chỉ về mặt biện chứng". Theo cuốn sách năm 1989 của Dearman và Jackson Các nghiên cứu về bản khắc Mesha và tiếng Moab : “Có khả năng là tiếng Moabite và tiếng Do Thái phần lớn có thể hiểu được lẫn nhau”.
Biên tập bởi Mục Vụ Do Thái Lời Sự Sống Việt Nam.