Chiếc kính thiên văn sớm nhất được biết đến có niên đại năm 1608 CE , tức là chiếc kính thiên văn này mới chỉ 400 năm tuổi. Nếu không có phát minh đáng chú ý này, các nhà thiên văn cổ đại đã không thể phân biệt chính xác sự khác biệt giữa các hành tinh và các ngôi sao. Đối với họ, các hành tinh di chuyển trên bầu trời đêm tĩnh lặng trông giống như những ngôi sao đang chuyển động. Đây là lý do tại sao, trong các văn bản cổ đại, các hành tinh thường được gọi là “những ngôi sao lang thang”. (Trên thực tế, từ “hành tinh” của chúng ta là sự tiếp nối từ niềm tin này, từ này trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là “người lang thang”.)
Các hành tinh trong hệ mặt trời của chúng ta được đặt tên theo các vị thần La Mã và Hy Lạp (Sao Kim, Sao Mộc và Sao Thổ đều là các vị thần La Mã). Hầu hết những cái tên đã được đưa ra trong thiên niên kỷ đầu tiên TCN. Năm hành tinh gần Trái đất có thể nhìn thấy được bằng mắt thường (Mercury, Venus, Mars, Jupiter và Saturn); chúng được gọi là "hành tinh cổ điển" vì chúng được ghi lại trong lịch sử cổ điển và cổ đại.
Đáng kinh ngạc, các liên kết với tất cả năm hành tinh cổ điển — một số hành tinh rõ ràng hơn những hành tinh khác — có thể được tìm thấy trong Kinh thánh.
II Các Vua 23 ghi lại nỗ lực của Giô-si-a để thanh trừng Giu-đa thờ hình tượng. Câu 5 nói, “Người cũng đuổi những thầy cả của các tà thần mà những vua Giu-đa đã lập, đặng xông hương trên các nơi cao trong những thành Giu-đa và tại các nơi chung quanh Giê-ru-sa-lem; cũng đuổi đi những thầy cả dâng hương cho Ba-anh, cho mặt trời, mặt trăng, huỳnh đạo [ các chòm sao, các bản dịch khác đọc là 'cho các hành tinh'], và cả cơ binh trên trời.”. Vào thời điểm này, người Do Thái đã phạm tội khi tiếp nhận niềm tin tôn giáo của những người hàng xóm của họ và tôn thờ những hành tinh mà họ xác định là thần thánh.
Khi chúng ta nghiên cứu các hành tinh khác nhau được đề cập trong Kinh thánh, điều quan trọng là phải nhận ra rằng các vị thần của La Mã và Hy Lạp, bao gồm cả những vị thần đại diện cho các hành tinh, là phái sinh và sự lặp lại của các vị thần ở Lưỡng Hà cổ đại. Tên La Mã và Hy Lạp cho các hành tinh bắt nguồn từ những cái tên thậm chí còn sớm hơn, những cái tên chủ yếu có nguồn gốc từ Babylon và Sumer (Shinar) cổ đại.
Lấy sao Kim làm ví dụ. Nữ thần La Mã này được mô phỏng theo Aphrodite của Hy Lạp, bản thân người được lấy từ nữ thần Ishtar của Babylon. Tên Ishtar có nghĩa là "ngôi sao." Các mô tả về nữ thần này, có niên đại khoảng 2500 bce , cho thấy cô ấy đang đứng bên cạnh biểu tượng của “ngôi sao” Venus — vật thể sáng nhất trên bầu trời đêm (sau mặt trăng). Theo cách này, Ishtar cũng giữ danh hiệu "nữ hoàng của thiên đàng."
Một số văn bản thiên văn học Babylon sớm nhất được biết đến mô tả các quan sát về hành tinh Ishtar (sau này là sao Kim), có niên đại ít nhất là khoảng năm 1700 bce Những văn bản này bao gồm các chi tiết như thời gian mọc và lặn chính xác của ngôi sao này. Các ghi chép của người Babylon về Ishtar cực kỳ kỹ lưỡng và lâu dài. Thứ tư thế kỷ TCN Hy Lạp nhà triết học Callisthenes viết về việc mua một loạt các văn bản thiên văn học Babylon bao gồm quan sát hoạt động của Venus, hoặc Ishtar, trong suốt trước 2.000 năm.
Ishtar được nhắc đến ở nhiều nơi trong Kinh thánh, thường được gọi bằng tên tương đương của người Phoenicia là “Ashtoreth, Át-tạt-tê”(tương tự có nghĩa là "ngôi sao"), và danh hiệu "nữ hoàng của thiên đàng" (tức là 1 Các Vua 11; Giê-rê-mi 7 và 44; Ê-xê-chi-ên 8) . (Ngoài ra còn có một đề cập rõ ràng của hành tinh này bằng cái tên “Meni” trong Ê-sai 65:11, như liên quan trong Gesenius' Hebrew-Chaldee Lexicon. ) “Vì Sa-lô-môn cúng-thờ Át-tạt-tê, nữ-thần của dân Si-đôn [Phoenicia], và thần Minh-côm [Nghĩa là thần Mo-lóc, thần của dân Am-môn], là thần đáng gớm ghiếc của dâng Am-môn” (1 Các Vua 11: 5).
Kiểu thờ phượng “hành tinh” này thậm chí còn diễn ra trong đền thờ ở Jerusalem. “Vua bèn truyền lịnh … cất khỏi đền thờ của Đức Giê-hô-va hết thảy những khí giới người ta làm đặng cúng thờ Ba-anh, Át-tạt-tê, và cả cơ binh trên trời.” (2 Các Vua 23: 4).
Sao Thổ là một trong những hành tinh được chứng thực rõ ràng nhất trong Kinh thánh. A-mốt 5:26 lên án dân Y-sơ-ra-ên vì đã tạo hình tượng cho ““Vậy mà các ngươi lại khiêng Si-kút, thần của vua mình, Và Ki-giun, thần ngôi sao của các ngươi Mà các ngươi đã làm cho mình.” ( A-mốt 5:26 VIE2010 ) Đoạn văn này ghi lại những người Y-sơ-ra-ên thực hành sự thờ phượng liên quan đến hành tinh. Như những lời chú giải trong Kinh thánh đã nói rõ, cái tên Chiun (Ki-giun ) được nhiều người biết đến như là một liên quan đến hành tinh Sao Thổ. Người Syria, Ả Rập, Ba Tư, Babylon (và thậm chí cả người Trung Quốc cổ đại) đều gọi sao Thổ là Chiun, hoặc Kaiwan . Từ này có nghĩa là “kiên định”, điều này rất phù hợp, vì sao Thổ là hành tinh cổ điển chuyển động chậm nhất.
Tiên tri Amos đã ở trong thế kỷ thứ 8 BC làm cho điều này trở nên đáng chú ý đối với tài liệu ban đầu về sao Thổ. Nhưng bối cảnh của đoạn văn còn khiến nó trở nên thú vị hơn: A-mốt đang mô tả sự thờ phượng của người Y-sơ-ra-ên đối với Sao Thổ trong suốt 40 năm lưu trú trong đồng vắng sau khi họ rời Ai Cập vào thế kỷ 15 BC “Hỡi nhà Y-sơ-ra-ên, các ngươi há chẳng từng dâng hi sinh và của lễ chay cho ta trong bốn mươi năm nơi đồng vắng sao? 26 Trái lại, các ngươi đã khiêng nhà tạm của vua mình, khám của thần tượng mình, và ngôi sao của thần các ngươi mà các ngươi đã làm cho mình.”(câu 25-26; Bản hiệu đính). Rõ ràng, hành tinh này đã được Israel biết đến từ lâu.
Còn sao Thủy, hành tinh nhỏ gần mặt trời nhất thì sao? Trong Ê-sai 46: 1, Tiên tri Ê-sai đề cập đến các vị thần Babylon là “Bel” và “Nebo”. “Bên cúi xuống; Nê-bô khom mình [hoặc 'chìm xuống']; tượng nó chở trên loài thú, trên súc vật. Những vật mà các ngươi vốn thường khiêng, đè nặng quá, làm cho súc vật mệt nhọc. ”. “Nebo [là một danh từ riêng [của] hành tinh Mercury, được người Chaldeans tôn thờ như người ghi chép thiên thể (Ê-sai 46: 1) và người Ả Rập cổ đại ...). [Những nơi như Núi Nebo] dường như đã được gọi như vậy từ sự tôn thờ của thần Mercury”.
Các tài liệu chi tiết về thiên văn học Babylon mô tả các quan sát của Nebo trên bầu trời đêm. Được gọi là "viên Mul-Apin", chúng có niên đại khoảng 700 BCE (vào khoảng thời gian Isaiah viết). Nhưng các nhà khoa học tin rằng chúng là sự tổng hợp các văn bản trước đó được ghép lại với nhau vào khoảng 1000 bce — hoặc thậm chí có thể xa hơn đến 1400 BC (Trong Kinh thánh, từ Nebo được tìm thấy sớm nhất là Dân số ký 32: 3, trong khoảng thời gian 1400 BC này .) Các văn bản Babylon này đề cập đến Nebo (Mercury) là "vị thần điều hành." (Người La Mã coi Mercury là vị thần “sứ giả”.) Mercury có quỹ đạo quay quanh mặt trời nhanh nhất (88 ngày).
Điều này không đáng chú ý sao? Các nhà thiên văn học cách đây hơn 3.000 năm đã công nhận sao Thủy là hành tinh chuyển động nhanh nhất! Chắc chắn, họ tôn sùng hành tinh này như một số loại thần hoặc á thần.
Câu chuyện tương tự với các hành tinh cổ điển khác là sao Hỏa và sao Mộc. Mars được gọi là vị thần hành tinh Nergal ( Nẹt-ganh ), là một vị thần đặc biệt quan trọng ở thành phố Nineveh của Assyria điều này được phản ánh trong 2 Các vua 17:30 “Dân Ba-by-lôn tạo hình tượng Su-cốt-Bê-nốt; dân Cút, tạo hình tượng Nẹt-ganh; dân Ha-mát tạo hình tượng A-si-ma;”. Các quan sát thời Tân Babylon về hành tinh Nergal (sao Hỏa) rất chi tiết và bao gồm quan sát rằng hành tinh này tạo ra 42 vòng quanh hoàng đạo sau mỗi 79 năm.
Vị thần La Mã Jupiter sau này tương đương với thần Baal ( Ba-anh ) trong Kinh thánh. Sao Mộc đôi khi còn được gọi là Sao Mộc Belus, hay "Sao Mộc Baal". Các vị thần cổ đại khác đã được liên kết với hành tinh Sao Mộc bao gồm Marduk ( Mê-rô-đác trong Giê-rê-mi 50: 2) và Gad (Fortune; Ê-sai 65:11). Người Babylon cũng đã thực hiện một số tính toán ấn tượng liên quan đến hành tinh này. Ví dụ, một bảng bce Babylon thế kỷ thứ tư đã sử dụng "quy trình hình thang" để tính toán quỹ đạo của hành tinh. Các nhà toán học nghiên cứu phép tính cổ đại này nhận ra rằng nó bao gồm một trong những nguyên tắc cơ bản của phép tính giải tích, một lĩnh vực toán học được cho là đã “phát hiện ra” 1.400 năm sau đó.
Mức độ hiểu biết của người Babylon và các dân tộc cổ đại khác về các ngôi sao và hành tinh chỉ đơn giản là phi thường. Những người này đã sử dụng khả năng quan sát cực kỳ tập trung bầu trời đêm, trong một khoảng thời gian dài vô cùng, để tính toán quỹ đạo hành tinh và thậm chí báo trước nguyệt thực trước hàng trăm năm! Năng lực quan sát và toán học ấn tượng được yêu cầu để phát triển sự hiểu biết như vậy.
Nhưng kết luận của “thử nghiệm” và “quan sát” này là gì? Như chính Kinh thánh đã chứng thực, đó là sự ngoại giáo hóa phổ biến đối với các vật thể vật chất như: “mặc dầu ấy chẳng phải là thần … Hỡi các từng trời, hãy lấy làm lạ về sự đó … ”(Giê-rê-mi 2: 11-12).
Chúng ta đã thấy Kinh Thánh nói gì về những gì con người nói về các tầng trời. Bây giờ Kinh thánh nói gì về những gì Đức Chúa Trời nói về các tầng trời — câu hỏi về sự mặc khải của Đức Chúa Trời ? Thử nghiệm và kết luận ban đầu này của con người so với sự mặc khải của Đức Chúa Trời như thế nào?
CHÚA BÀY TỎ TRONG KINH THÁNH
Có thể ngạc nhiên khi biết rằng Kinh Thánh là một bản văn thiên văn khá chi tiết. Một số nhân vật trong Kinh thánh, chẳng hạn như Gióp, Đa-vít và Áp-ra-ham, có sự hiểu biết phi thường về vũ trụ — một sự hiểu biết bắt nguồn từ sự mặc khải của Đức Chúa Trời. Và theo nhiều khía cạnh, Kinh thánh đi trước thời đại hàng nghìn năm.
Hãy bắt đầu với nơi chúng ta đang sống: Trái đất. Cách đây không lâu, giả định chung phổ biến là Trái đất phẳng. Các tài liệu sớm nhất được trích dẫn của một ngày Trái Đất hình cầu với 400S TCN Hy Lạp. Nhưng hãy lưu ý những gì Tiên tri Ê-sai đã viết vài thế kỷ trước đó: “… Các ngươi há chẳng hiểu từ khi dựng nền đất? Ấy là Đấng ngự trên vòng [chug] trái đất nầy … ”(Ê-sai 40: 21-22). Gesenius 'Lexicon định nghĩa từ chug trong tiếng Do Thái này là "một hình tròn, hình cầu, được sử dụng ... của thế giới." Kinh thánh tiết lộ Trái đất hình tròn — và điều này đã được viết cách đây hơn 2.700 năm.
Và cùng một từ “chug” này đã được sử dụng trong một câu thánh thư khác gần 1.000 năm trước. Gióp 26:10 viết, “Ngài đã vẽ một vòng tròn trên mặt nước, Cho đến nơi giới cực của ánh sáng và tối tăm giáp nhau.”. Ranh giới hình tròn giữa ánh sáng ban ngày và ban đêm rõ ràng là kết quả của việc Trái đất hình tròn.
Ngày nay, chúng ta coi Trái đất "lơ lửng" trong không gian đó là điều hiển nhiên. Nhưng trong nhiều thiên niên kỷ, các nền văn hóa khác nhau tin rằng Trái đất được nâng đỡ bởi những cây cột khổng lồ, động vật hoặc bởi một người đàn ông to lớn. Anaximander, một trí thức Hy Lạp ở thế kỷ thứ sáu là một trong những người đầu tiên đưa ra ý tưởng rằng Trái đất thực sự lơ lửng trong không gian. Cuối thế kỷ đó, Pythagoras tiến hành các nghiên cứu mà ông nói đã chứng minh lý thuyết của Anaximander. Thậm chí, lời giải thích khoa học đầy đủ về cách Trái đất “trôi nổi” trong không gian vẫn chưa được biết đến cho đến khi Isaac Newton khám phá ra lý thuyết về lực hấp dẫn vào cuối thế kỷ 17.
Nhưng ngay cả Pythagoras và Anaximander cũng đã quá muộn, Sách Gióp ghi lại: “Chúa trải bắc cực ra trên vùng trống, Treo trái đất trong khoảng không không.” (Gióp 26: 7). Đây rõ ràng là mô tả một Trái đất lơ lửng !
Ngày nay, chúng ta hiểu tầm quan trọng của mặt trăng và vai trò cốt yếu của nó trong việc duy trì các kiểu thời tiết, sự lên xuống của thủy triều và nói rộng ra là sự sống trên Trái đất. Isaac Newton, một lần nữa, là người đầu tiên giải thích mối liên hệ hấp dẫn giữa thủy triều và mặt trăng. Trước đó, người Hy Lạp vào thế kỷ thứ 4 BC thường nhận thức được rằng mặt trăng được kết nối với thủy triều đại dương. Trong khi đó, Kinh Thánh sách Phục Truyền Luật Lệ Ký đã viết trước về điều này vào khoảng năm 1400 TCN - rằng cả mặt trời và mặt trăng đóng một vai trò tích cực trên hành tinh Trái Đất. “Với sản phẩm tuyệt hảo từ mặt trời, Và sự phong phú đến từ mặt trăng;” ( Phục Truyền 33:14 VIE2010 ) Các từ "đến từ" có nghĩa là "một thứ được đẩy ra." Câu này, trong số những câu khác, cho thấy sự hiểu biết rằng mặt trăng đóng một vai trò tích cực trong hệ sinh thái của Trái đất.
Trước khi phát minh ra kính thiên văn, các nhà khoa học đáng kính như Ptolemy (150 ce ) tin rằng có ít hơn 3.000 ngôi sao. Bây giờ chúng ta biết rằng chỉ riêng thiên hà Milky Way đã chứa 400 tỷ ngôi sao và vũ trụ có thể quan sát được chứa hơn 170 tỷ thiên hà, nhiều trong số đó chứa hàng nghìn tỷ ngôi sao mỗi thiên hà . Số lượng các ngôi sao trong vũ trụ ngoài đó vẫn chưa được biết.
Một lần nữa, Kinh thánh đi trước thời đại hàng nghìn năm. Viết vào thế kỷ thứ sáu TCN , Tiên Tri Jeremiah cho biết: “Người ta không thể đếm được cơ binh trên trời, “ (Giê-rê-mi 33:22).
NASA
Kinh thánh cũng có một số đề cập đến các chòm sao có thể nhận dạng khác nhau. Một trong những chòm sao nổi tiếng nhất chính là chòm sao Orion “thợ săn dũng mãnh” và “thắt lưng” ba ngôi sao của Orion. Chòm sao Orion (tiếng Do Thái, Kesil Sao Cày hay là Sao Thiên Lang trong Kinh Thánh ) được đề cập trong một số câu Kinh thánh (ví dụ: A-mốt 5: 8 “Hãy tìm Đấng đã dựng nên những sao Rua và sao Cày” ).
Trong sách Gióp 38:31, Chúa đã thách thức Gióp rằng “Hay mở xiềng cho sao Thiên lang không?” ( Gióp 38:31 VIE2010. ) Trong đoạn văn này, được viết cách đây hàng ngàn năm, Chúa ngụ ý rằng vành đai của Orion đang bị lỏng dần. Trong những năm gần đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng trên thực tế, vành đai của Orion đang phân tách rất chậm! Nhà thiên văn học Garrett Serviss viết: “Hình tượng vĩ đại của Orion dường như tồn tại lâu dài hơn, không phải vì các ngôi sao của nó được kết nối về mặt vật lý, mà vì khoảng cách quá xa khiến chuyển động của chúng quá cố ý để có thể xác định chính xác. … [T] đây là một chuyển động nhỏ có thể cảm nhận được trong 'Thắt lưng.' … Theo thời gian… [ngôi sao] thứ ba, Alnita, sẽ trôi đi về phía đông, do đó 'Vành đai' sẽ không còn tồn tại nữa ”( Curiosities of the Sky ).
Một chòm sao khác được đề cập trong Kinh thánh là Pleiades (tiếng Do Thái là Kimah, sao Rua hay còn gọi là sao Thất Tinh trong Kinh Thánh ). Trong cùng một câu, Đức Chúa Trời thách thức Gióp giữ chòm sao này lại với nhau: “ Con có thể buộc chòm sao Thất tinh lại…?” Ở đây một lần nữa, các nhà thiên văn học chỉ mới phát hiện ra rằng “bảy ngôi sao” này thực sự gắn kết với nhau bởi “lực hút hấp dẫn lẫn nhau”. Các nhà khoa học của Nasa đã phát hiện ra rằng toàn bộ chòm sao đang chuyển động rất dần dần — nhưng chuyển động cùng nhau. Liệu một con người đơn thuần như Gióp có thể giữ được sự ràng buộc của chòm sao này không?
Trong câu tiếp theo của sách Gióp chương 38, Đức Chúa Trời thách thức Gióp ““Con có thể … dẫn đường sao Bắc Đẩu với chòm sao theo nó không?” ( Gióp 38:32 VIE2010 ). Trong thế giới cổ đại, Arcturus ( Sao Bắc Đẩu ) chỉ được biết đến như một ngôi sao duy nhất. Nhưng vào năm 1971, các nhà khoa học đã phát hiện ra 52 ngôi sao khác - “các chòm sao” - tạo nên “Dòng suối Arcturus”. Một nhà thiên văn học mô tả Arcturus và dòng suối của nó là “sự chạy trốn” và “quy luật đối với bản thân”, do tốc độ di chuyển nhanh của chúng.
Trong thế kỷ thứ tư BC , các Aristotle nhà triết học nổi tiếng tuyên bố rằng vũ trụ là hữu hạn về kích thước và đã không thay đổi trong suốt vĩnh cửu. Lý thuyết này thịnh hành cho đến năm 1576, khi nhà thiên văn học người Anh Thomas Digges đưa ra ý tưởng rằng các ngôi sao kéo dài vô hạn. Lý thuyết này được củng cố vào thế kỷ 17 bởi René Descartes và Isaac Newton. Năm 1929, bằng cách đo độ dịch chuyển đỏ của một số thiên hà xa xôi, Edwin Hubble đã chứng minh rằng vũ trụ đang giãn nở.
Không có lợi ích của công nghệ hiện đại, Kinh Thánh đã tiết lộ thực tế tương tự - 3.500 năm trước đó. Gióp 9: 8 nói rằng “Một mình Ngài trải các từng trời ra,”. Tiên tri Ê-sai nói rằng Đức Chúa Trời “Chính Ngài là Đấng giương các từng trời ra như cái màn, và giương ra như trại để ở.” (Ê-sai 40:22; 45:12; xin xem thêm, Xa-cha-ri 12: 1).
Sẽ không kinh ngạc nếu chúng ta tin rằng mọi thứ đều được tạo dựng “bởi Ngài và vì Ngài”. Một vị vua khôn ngoan nhất thế giới đã thốt lên “Điều chi đã có, ấy là điều sẽ có; điều gì đã làm, ấy là điều sẽ làm nữa; chẳng có điều gì mới ở dưới mặt trời.” ( Truyền đạo 1:9 ). Thật vậy nếu chúng ta nhìn vào những gì đã có, chúng ta biết rằng có một Đấng Vĩ Đại đứng đàng sau mọi điều đó và Đấng đó chính là Đức Chúa Trời có một và thật.
Biên tập bởi Mục Vụ Do Thái Lời Sự Sống Việt Nam.