Tại các nhà Hội của người Do Thái hay còn được gọi là các Hội Đường Do Thái, khi một người được gọi để “đi lên” phía trên đọc Kinh Thánh Torah ( Ngũ Kinh Môi-se ) thì từ để dùng cho việc “đi lên” đó là “Aliyah”
Từ aliyah trong tiếng Do Thái được dịch là "độ cao" hoặc "đi lên." Trên thực tế, nó được sử dụng cho cả việc được gọi là đọc Torah và đề cập đến việc di chuyển đến hay trở về vùng đất Israel .
ALIYAH ĐẾN ISRAEL.
Aliyah ngày nay được dùng để chỉ quyết định trở về quê hương Israel của một người Do Thái hay là những hành động “hồi hương” về đất thánh của dân tộc Do Thái. Thuật ngữ aliyah , “đi đến” hay “đi lên” Israel, được sử dụng trong Sáng thế ký để chỉ việc đưa xác [ xương cốt ] của Gia-cốp từ Ai-cập “đi lên; aliyah” vùng đất của Israel: “Vậy, các con trai Gia-cốp làm theo lời cha trối lại, dời xác người [về xứ] [aliyah; đi lên] Ca-na-an, chôn trong hang đá của đồng Mặc-bê-la ngang Mam-rê, mà Áp-ra-ham đã mua luôn với đồng ruộng Ép-rôn, người Hê-tít, để dùng làm mộ địa.” ( Sáng thế ký 50 :12-13 ).
Các nhà hiền triết Talmudic tuyên bố rằng Vùng đất của Israel cao hơn tất cả các vùng đất khác. ( Talmud, Kiddushin 69a. ) Điều này không có nghĩa là theo nghĩa địa hình mà vì người Do Thái tin rằng Đất Thánh là nơi thích hợp nhất để liên hệ và kết nối với Đấng Toàn Năng, và là địa điểm chính để gắn bó một cách yêu thương với việc tuân theo các điều răn của Đức Chúa Trời. Nói cách khác, là để đi đến vùng đất Israel thì phải được nâng lên, để đi lên một cấp độ cao hơn. Vì vậy, trong suy nghĩ của người Do Thái, di chuyển đến Đất Thánh là để "làm cho aliyah ," để thăng thiên, để tiến lên trên thế giới.
Chính vì lý do này mà bất cứ ai “Aliyah” hoặc chuyển đến Israel vì những lý do chính đáng, đều đang “đi lên” trên thế giới. Đó là vùng đất mà các vị Tổ sư và Mẫu hệ linh thiêng đã sinh sống. Đây là vùng đất mà các Đền Thánh được xây dựng trên đó. Và, với sự xuất hiện của kỷ nguyên Đấng Mê-si , đây là vùng đất nơi Đền thờ thứ ba sẽ sớm được xây dựng lại. Nó thực sự là một nơi linh thiêng và cao cả.
ALIYAH VỚI TORAH.
Giống như cách một người được nâng lên hay đi lên khi họ chuyển đến Y-sơ-ra-ên, một người cũng được nâng lên mỗi khi đến nhà hội hay hội đường để cầu nguyện.
Bên trong hội đường, thánh đường, bục ở trung tâm căn phòng hội đường Do Thái, nơi đọc các cuộn Kinh Thánh Torah , luôn cao hơn phần còn lại của hội đường. Ngoài việc giúp người đọc cuộn sách nghe thấy dễ dàng hơn, sự nâng cao này còn là một lời nhắc nhở về vị thế nâng cao và tầm quan trọng quan trọng của cuộn Kinh Thánh Torah trong hội đường, và từ đó, trong trái tim và cuộc sống của những người tham gia trong sự thờ phượng.
Một người được gọi đến để đọc Kinh Thánh Torah có một “aliyah” . Người đó được “gọi lên hay đi lên” với Torah, không chỉ vì anh ấy đi lên bục giảng, mà còn vì sự nâng cao tinh thần.
ALIYAH VỚI CHÚA JESUS.
Khi Chúa Jêsus trở lại cai trị và trị vì vương quốc ngàn năm , Ngài hứa sẽ tạo điều kiện cho chuyến hành trình Aliyah cuối cùng, khi Ngài quy tụ dân Do Thái về quê hương của họ. Kinh Thánh có ghi lại một số những lời tiên tri về chuyến “Aliyah” này : “Nầy, ta sẽ thâu nhóm chúng nó từ mọi nước mà ta đã nhân giận, thạnh nộ, tức mình quá mà đuổi chúng nó đến; ta sẽ đem chúng nó về trong chỗ nầy, khiến chúng nó ở yên ổn. Chúng nó sẽ làm dân ta, và ta sẽ làm Đức Chúa Trời chúng nó.”(Giê-rê-mi 32: 37–38). “Chúa sẽ dựng một cây cờ cho các nước; nhóm những người Y-sơ-ra-ên bị đuổi, thâu những người Giu-đa lưu lạc, từ bốn góc đất.”(Ê-sai 11:12). “Đức Giê-hô-va xây cất Giê-ru-sa-lem; Ngài hiệp lại những kẻ bị tản lạc của Y-sơ-ra-ên,”(Thi thiên 147: 2). Điều này cũng đang ứng nghiệm ngày nay khi Chúa đang quy tụ những người Do Thái khắp nơi trên thế giới “Aliyah” trở về Israel. Khái niệm về “Aliyah” cũng có mặt trong Cơ đốc giáo. Mục đích của việc Đức Chúa Trời sai Con Ngài đến thế gian là để “Aliyah” con người ra khỏi vòng nô lệ của tội lỗi có thể được “đi lên” và trở lại trong sự hiện diện của Đức Chúa Trời (2 Cô-rinh-tô 5:21; Rô-ma 8:21). Cách duy nhất một người có thể thực sự trải nghiệm “Aliyah” tâm linh này là thông qua Chúa Giê-xu Christ (Giăng 14: 6). Không có sự tôn vinh trần thế hay sự di chuyển địa lý nào có thể khiến chúng ta đến gần Đức Chúa Trời hơn. Chỉ có đức tin khiêm tốn vào sự chết và sự phục sinh của Con Ngài mới có thể “Aliyah” chúng ta trong mắt Đức Chúa Trời (Công vụ 4:12; Tít 3: 5; Rô-ma 10: 9–10).
Biên tập bởi Mục Vụ Do Thái Lời Sự Sống Việt Nam.