Nhiều hệ thống trường học ngày nay hoạt động giống như các nhà máy, với chương trình giảng dạy được tiêu chuẩn hóa hoạt động như một dây chuyền lắp ráp cho mọi học sinh. Phương pháp giáo dục công nghiệp hóa này không tính đến phong cách học tập hoặc sở thích cá nhân của mỗi học sinh, khiến các em có rất ít cơ hội để phát triển tiềm năng bẩm sinh và năng khiếu đặc biệt của mình. Như Einstein đã nói một cách ngắn gọn: “Mọi người đều là thiên tài, nhưng nếu bạn đánh giá một con cá bằng khả năng trèo cây của nó, nó sẽ sống cả đời và tin rằng mình thật ngu ngốc”.
Thay vì phương pháp giảng dạy đồng nhất như vậy, Vua Solomon viết trong Sách Châm ngôn 22:6 “Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo; Dầu khi nó trở về già, cũng không hề lìa khỏi đó.( từ trong tiếng Do Thái là lạc lối )” Cách tiếp cận được cá nhân hóa hơn này được phản ánh trong từ “giáo dục hay học vấn” trong tiếng Do Thái là “chinuch” . Một biến thể của từ “chinuch” được sử dụng trong Mishnah (Moed Katan 1:6.) được dùng để mô tả hành động đẽo đá bên trong hầm mộ, phù hợp cụ thể với kích thước. Tương tự như vậy, giáo dục có nghĩa là phải được điều chỉnh và đáp ứng cho từng cá nhân học sinh.
Do đó, đạo Do Thái ủng hộ một mô hình giáo dục lấy trẻ em làm trung tâm hơn, thay vì từ trên xuống, trong đó mỗi đứa trẻ được coi là sở hữu cả cách học độc đáo cũng như nguồn trí tuệ riêng của chúng. Như chúng ta học trong Châm ngôn 20:5 “Mưu kế (sự khôn ngoan; lời khuyên) trong lòng người ta như nước sâu; Người thông sáng sẽ múc lấy tại đó.” Targum Yonatan giải thích rằng người hiểu biết trong câu này ám chỉ một người thầy “rút ra” sự khôn ngoan từ bên trong mỗi học sinh bằng cách hỏi họ những câu hỏi phù hợp.
Thật phù hợp, một từ phổ biến trong tiếng Do Thái dành cho giáo viên là “melamed” , có liên quan về mặt từ nguyên với từ dành cho nữ hộ sinh, “meyaledet”. ( xem thêm châm ngôn 23:24). Một giáo viên giỏi sẽ giúp học sinh “khai sinh” trí tuệ và ý tưởng bẩm sinh của chính mình.
Đáng chú ý, gốc gồm hai chữ cái của từ “chinuch” là “chein” (thường được dịch là ân sủng), Từ “được ơn” trong sáng thế ký 6:8 là rachamim , có nghĩa là lòng trắc ẩn, có liên quan đến từ rechem hoặc tử cung. Vì vậy, lớp học giống như một tử cung—một nơi chứa đầy ruach cham , một tinh thần ấm áp nuôi dưỡng và phát triển cuộc sống mới.
Theo đó, người thầy phải là người có lòng nhân ái, sự ấm áp và nhạy cảm thì cách giảng dạy của họ mới thấm nhuần những phẩm chất này. Talmud trong Kohelet 9:17 có nói. “Lời nói của người khôn ngoan được lắng nghe khi họ nói một cách nhẹ nhàng”. Hơn nữa, Avot 2:5 của người Do Thái cảnh báo rằng người dễ mất kiên nhẫn thì không thích hợp làm giáo viên.
Ngoài cách tiếp cận cá nhân hóa trong giáo dục, Do Thái giáo còn tập trung vào sự phát triển toàn diện của con người. Trái ngược với trọng tâm hiện nay của nhiều trường học, trong tư tưởng Do Thái, kết quả lý tưởng của giáo dục không chỉ giới hạn ở việc tiếp thu kiến thức và thông tin; đúng hơn, nó liên quan toàn diện đến việc hình thành một người toàn diện hơn - một con người đã phát triển đầy đủ với tư cách đạo đức tinh tế. Do đó, giáo dục của người Do Thái không chỉ là mài giũa trí tuệ; đúng hơn, đó là về sự phát triển toàn diện của con người. Theo nghĩa này, mục tiêu của giáo dục là chuẩn bị cho học sinh cuộc sống. Lý tưởng nhất là giáo dục cung cấp chương trình đào tạo giúp học sinh phát triển khả năng suy nghĩ độc lập và hành động chính trực.
Người Do Thái cho biết “ Derech eretz kadmah laTorah ,” có nghĩa là sự lễ phép thông thường và cách cư xử đàng hoàng là điều kiện tiên quyết để có được kiến thức cao hơn. Talmud cho biết : “...không thể có học vấn nếu không có tính cách tốt đẹp.”. Người Do Thái cũng cho rằng “nỗ lực chính của một nhà giáo dục chủ yếu nằm ở việc thay đổi những đặc điểm hèn hạ và hèn hạ của học trò mình”.
Trong Gióp 11:12 chép “Nhưng chừng nào lừa con rừng sanh ra làm người, Thì chừng nấy người hư không mới trở nên thông sáng!” , câu này có nội dung: Con người sinh ra như một con lừa hoang . Có nghĩa là, xu hướng tự nhiên của một người là làm theo bản năng thú tính và cơ bản nhất của họ mà không cân nhắc đến ý nghĩa sâu sắc hơn hoặc tác động lâu dài của ham muốn và hành động của họ. Do đó, công việc của giáo viên ở mức độ sâu hơn là giúp học sinh phát triển tính cách tinh tế hơn bằng cách truyền cho chúng một thế giới quan tâm linh, bao gồm một loạt các thói quen và giá trị tích cực.
Quá trình trau chuốt tính cách như vậy không đơn giản như việc truyền tải thông tin; đúng hơn, nó phải được dạy bằng ví dụ - giáo viên phải là người cố vấn và là người mà trẻ có thể kính trọng.
Chính vì lý do này mà từ chinuch được một số học giả hiểu là một từ phát sinh của từ chein , có nghĩa là sự quyến rũ hay sự hòa hợp—đề cập đến một mối liên kết vô hình, một kết nối cảm xúc và sự đánh giá cao lẫn nhau, tồn tại giữa giáo viên và học sinh. Để mô tả mối liên hệ vô hình này, Steipler Gaon trích dẫn từ Châm ngôn 27:19 “Mặt dọi mặt trong nước thế nào, Lòng người đối với người cũng thế ấy.” Đây là một dấu hiệu khác cho thấy giáo dục có ý nghĩa sâu sắc và hiệu quả thực sự như thế nào.
Theo đó, bản chất của mối quan hệ giáo viên - học sinh và công việc nội bộ của giáo viên là kết nối với học sinh của mình. Theo nghĩa này, cách dịch chính xác hơn của “mechanech”, “giáo viên”, là một từ kết nối.
Ở chỗ khác, Talmud (Avodah Zarah 19a) khuyên rằng một nhà giáo dục nên dạy học sinh những môn học mà họ thực sự “muốn” Điều này là do “muốn” biết điều gì đó là điều cần thiết cho bất kỳ quá trình trí tuệ nào. Ngược lại, sự thờ ơ và thờ ơ làm mờ tâm trí và khả năng hiểu biết của nó. Những người thực sự tìm cách hiểu một chủ đề sẽ hiểu được nó, bất kể khó khăn đến đâu. Nói một cách đơn giản, tâm trí không chỉ mở rộng trái tim mà trái tim còn mở rộng tâm trí .
Cách tiếp cận như vậy đòi hỏi giáo viên phải vừa nhạy bén vừa nhạy cảm với mối quan tâm của mỗi học sinh. Sự chú ý tinh tế như vậy là sự truyền đạt tinh tế nhưng rõ ràng tới học sinh rằng giáo viên của họ quan tâm đến điều gì thu hút họ.
Tất cả những điều này chỉ ra một sự thật thiết yếu duy nhất: Để giáo dục thực sự hiệu quả, thành phần quan trọng nhất là chất lượng của mối quan hệ tồn tại giữa giáo viên và học sinh. Học sinh cần cảm thấy rằng giáo viên quan tâm một cách chân thành—không chỉ về nội dung môn học mà còn về các môn học đó . Chỉ khi học sinh cảm thấy được yêu thương, tôn trọng và trân trọng thì trái tim của họ mới được mở rộng và môi trường chín muồi cho việc học tập và phát triển thực sự diễn ra. Như người ta thường nói: Mọi người không quan tâm bạn biết bao nhiêu cho đến khi họ biết bạn quan tâm đến mức nào.
Như từ chinuch trong tiếng Do Thái , nghĩa đen là khai mạc, gợi ý, mục tiêu cuối cùng của giáo viên là hướng dẫn học sinh trên con đường học tập suốt đời. Cuối cùng, để trích dẫn Socrates: “Mục đích của giáo dục không phải là lấp đầy một chiếc bình mà là thắp lên ngọn lửa.”
Mục vụ Do Thái